Rastoke

22 juni 2024

Een nieuw camperavontuur leidt rechtstreeks naar Rastoke in Kroatië, een verborgen juweeltje tussen de wereldberoemde Plitvice meren en de hoofdstad Zagreb. De komende weken verken ik het minder bekende noorden van Kroatië tot bij de Servische grens. Het belooft een prachtige route te worden die ik ook nog eens in boekvorm mag gieten. Rastoke is al meteen een van de hoogtepunten. Het pittoreske dorp met zijn houten huisjes is onderdeel van de stad Slunj. De stad was lange tijd een soort niemandsland zonder bewoners. Het was in een ver verleden een onzeker grensgebied tussen het Ottomaanse rijk en Europa. De eerste inwoners kwamen er pas onder het zeer korte bewind van Napoleon aan het begin van de negentiende eeuw. Het leven wordt in Rastoke grotendeels bepaald door twee rivieren: de 6,5 kilometer korte Slunjčica en de 144 kilometer lange Korana. Die laatste ontspringt in het oostelijke deel van het Lika gebergte en is de voedingsbodem voor de overweldigende Plitvice meren, zo’n 25 kilometer verderop. In Rastoke gebeurt er iets bijzonders. De korte maar krachtige Slunjčica splitst zich op tussen de rotsen en vormt talrijke meren, stroomversnellingen en watervallen vooraleer in de Korana te stromen. De geologische samenstelling is identiek aan de Plitvice meren en het uitzicht ook, maar dan op veel kleinere schaal. Het is niet verwonderlijk dat Rastoke wel eens ‘mini-Plitvice’ wordt genoemd. De bulderende watermassa is slechts een deel van de charme. De houten huisjes uit de negentiende eeuw en twee gerestaureerde watermolens maken het schilderachtige plaatje compleet. De onderkant van de huizen werd gebouwd in steen en de huizen zelf van hout. Het stenen gedeelte moet de huizen beschermen tegen het wassende water. In het verleden waren er 22 watermolens die brood op de plank brachten voor vele gezinnen door graan en maïs te malen. Daarnaast maakte men met meel en water van de Slunjčica vers ‘Rastoke brood’ dat je nog steeds kan proeven in sommige restaurants. Rastoke is niet groot. Een wandeling door het dorp duurt ongeveer een uur.

Net naast het dorp en de brug kan je zwemmen in de Korana rivier. Beide oevers zijn voorzien van trappen om het water toegankelijker te maken. De grasvelden doen dienst als strand. Het is de ideale manier om af te koelen tijdens warme zomerdagen zoals vandaag.

Aan de andere kant van het dorp kan je over de ‘Vodene tajne’ lopen, letterlijk vertaald ‘de geheime waterweg’. Zo verborgen is de in grint aangelegde promenade met houten leuningen in werkelijkheid niet. Je moet online een ticket aanschaffen via de website van de toeristische dienst (https://webshop.slunj.hr/en/webshop) dat je vervolgens scant bij de ingang. Het pad start of eindigt met een houten brug, afhankelijk van waar je binnenkomt. Er zijn twee ingangen. Je klimt of daalt af naast de rivier vanwaar je een aantal watervallen onder de huizen bewondert. Het uitzicht is uiteraard mooi.

Wie denkt dat het na het bezoek aan Rastoke tijd is om te verkassen, slaat de bal mis. De Slunjčica blijft intrigeren. De bron van deze rivier ligt ongeveer zes kilometer van Camp Rastoke waar ik verblijf en stroomt vervolgens richting het dorpscentrum. Het mooie wandelpad staat op mijn to-do lijst. De beheerder van de camping brengt me ’s ochtends vroeg naar het startpunt en daarna is het aan mij. Bij het begin van het pad staat een informatiebord met uitleg over de fauna en flora op de route. De meeste dieren zitten in het water maar er kronkelen toch enkele slangen rond waaronder de giftige ‘poskok’. De bron van de rivier ontspringt ondergronds. De Slunjčica laat zich op deze plek voor het eerst zien in een onwerkelijke groenblauwe kleur. Ik kan slechts een verwaarloosbaar stukje water zien want de bomen en planten belemmeren het uitzicht vanaf het uitkijkplatvorm. Na nog geen kilometer komt een vervallen gebouw in het vizier. Het was vermoedelijk ooit een watermolen.

Het is een mooie plek, maar de wandeling is hier al afgelopen. Het wandelpad is overwoekerd door planten. Er is geen doorkomen aan. Bovendien zijn er onzichtbare gaten in de modderige ondergrond, bezaaid met glibberige takken. Het is onmogelijk om te bepalen waar ik mijn voeten veilig kan neerzetten. Het is beter om terug te keren via de drukke hoofdweg met de naam Plitvicka ulica. Daar valt natuurlijk niet veel te zien. Iets voorbij Restaurant Fenix ontdek ik een ander pad dat naar de rivier loopt. Vanaf hier is het parcours veel beter begaanbaar. Een traject van kleine bruggen en trappen, banken en zelfs een heuse ‘living’ leidt rechtstreeks naar het oude centrum van Slunj.

Wie naast de rivier wil wandelen kan beter vertrekken vanuit het oude centrum onderaan de ruïne van het fort en omkeren waar het pad moeilijk toegankelijk wordt. Ja, er valt in Slunj ook wat geschiedenis op te snuiven. De oude binnenstad van Slunj werd voor het eerst genoemd in 1322. De vesting werd waarschijnlijk gebouwd tijdens de oorlogen tegen de Turken en werd in de vijftiende eeuw eigendom van de familie Frankopan. De ruïnes zijn niet toegankelijk voor het publiek maar het is leuk om er even voorbij te lopen. De locatie is bereikbaar door de houten brug over te lopen en vervolgens de heuvel op te wandelen.

Het eindpunt van de wandeling is bijna in zicht. Naast restaurant Ambar staat de ruïne van de opslagplaats van Napoleon. Deze is bereikbaar via de parking van het restaurant. Het stenen gebouw werd opgetrokken aan het begin van de negentiende eeuw en bestond uit drie verdiepingen. Het gebouw is vervallen en niet meer toegankelijk. Er rondwandelen kan natuurlijk wel. Naar verluidt zie je hier ’s avonds de mooiste zonsondergangen.

Tot slot plof ik neer op het terras van restaurant Ambar. De bestelling van twee frisdranken moet de grootste dorst lessen na twaalf kilometer stappen. De temperatuur loopt ondertussen op tot 30 graden en het is welletjes geweest.