Kennismaking met José Franco

5 januari 2021: São Pedro de Tomar – Sobreiro 165 km

Het nachtelijke vriesweer blijft aanhouden. De velden rondom Quinta das Lameiras zijn helemaal wit en de mist is ook nu weer van de partij. De rit naar Sobreiro gaat via de stuwdam die ik gisteren te voet bezocht. Omwille van de koude en de nevel is de aanblik van het stuwmeer enigszins mysterieus.

Bij het instellen van de route naar Sobreiro vink ik resoluut autosnelwegen en tolwegen uit. Gewoonlijk is dat de voorbode van een onvoorspelbaar parcours. Het mag al eens iets anders zijn dan saaie autosnelwegen. Voor de laatste 50 km geeft de gps een rijtijd aan van 1,5 uur. Ik verheug me al op een heuvelachtig traject, maar dat komt er in eerste instantie niet. Hoe dichter bij Lissabon, hoe drukker. De talrijke verkeerslichten, ontelbare rotondes en snelheidsbeperkingen in de voorsteden van de hoofdstad, zorgen voor ernstige vertragingen. Dat is niet volgens de verwachtingen. Bij het missen van de juiste afslag op een van de rotondes verandert alles. Tegen beter weten in, zet ik de foute route door. De gps stuurt me nu langs kleine dorpen door de heuvels. Het is een toestel met humor. Als de boodschap “Hou rechts aan op de hoofdroute.” volgt, moet ik toch even slikken en glimlachen tegelijk. De hoofdroute is net breed genoeg voor de camperbus en de zijstraten zijn duidelijk een maat te klein. Er is geen andere optie dan de hoofdweg. De stijgingspercentages zijn van het kaliber dat rijden in 2de versnelling amper lukt. Wie komt er in godsnaam op het idee om op zo’n heuvels een dorp neer te poten?

Na bijna 4 uur voor 165 km, arriveer ik op Club de Campismo Estrela (https://www.ccestrela.com/) in Sobreiro, vlakbij de stad Mafra. Het is een camping met veel vaste plaatsen en slechts een 10-tal plekken voor aanwaaiende toeristen. Er zijn warme douches en dat is in frissere tijden een luxeproduct. Het voldoet voor een paar nachten.

Een van de meest bekende figuren van Sobreiro is kunstenaar en beeldhouwer José Franco. De man werd geboren in 1920 en stierf in 2009. Zijn levenswerk staat op nog geen 50 m van de camping.

José Franco werd geboren in een grote pottenbakkersfamilie. Als jonge knul verkocht hij deur aan deur, zelf gemaakt aardewerk. De koopwaar vervoerde hij op de rug van een ezel. De man werd vooral bekend omwille van zijn kerststallen en andere religieuze kunstwerken die zelfs tot in het Vaticaan hun weg vonden. Zijn meest populaire werk bij het grote publiek is het José Franco miniatuurdorp. De plaats is een terugblik op het leven in het begin van de 20ste eeuw met ambachten uit die tijd. De meest uiteenlopende beroepen komen aan bod, vaak uitgebeeld door mechanische poppen die aangedreven worden door water. De huizen van het dorp zijn gemaakt uit klei. Het interieur werd in dezelfde tijdsgeest gedecoreerd. Een bezoek is gratis.

Een kijkje nemen in deze antieke nederzetting is de moeite waard. Wanneer je denkt alles gezien te hebben, volgt er weer een nieuwe verrassing om de hoek. Zelfs het dorpsplein, inclusief kiosk werd waarheidsgetrouw neergezet.

Helemaal aan de achterkant van het miniatuurdorp is een heus minidorp te bewonderen op de flank van een zelf gecreëerde bergwand. Het water klatert tussen de huisjes door en tal van watermolentjes zijn voortdurend in beweging.

Binnenin is een permanente tentoonstelling met werken van José Franco en voor het aankopen van souvenirs is de museumshop de aangewezen plek.