Stolac

6 juli 2022: Brijesta – Stolac (Bosnië-Herzegovina) 101km

Na enkele eilandbezoeken in Kroatië, gaat het weer richting Bosnië-Herzegovina. Het traject lijkt wat onorthodox, maar de reden wordt een van de volgende dagen duidelijk. Ten zuiden van Mostar aan de voet van de berg Hrgund ligt Stolac. Door de kleine stad kabbelt de Bregava rivier die even verderop in de Neretva uitmondt. Een paar km buiten het centrum ligt een kampeerterrein met de naam Heaven in Nature (https://heaveninnature.wixsite.com/heaveninnature). De camping heeft een leuk terras met een kleine zelfbedieningsbar naast de rivier. Wie dorst heeft, neemt drankjes uit de koelkast en noteert het aantal op papier. Afrekenen gebeurt achteraf. Het is een soort “all in”camping. Tarik, de uitbater leidt alles in goed banen. Hij ontvangt de gasten, informeert geïnteresseerden over de geschiedenis van zijn stad en de omgeving, kookt voor wie honger heeft en neemt nieuwsgierige waterratten ter ontspanning mee op sleeptouw naar enkele leuke plekken.

Tarik heeft vandaag veel Belgische volgelingen. Er staan maar liefst 3 Vlaamse campers op het terrein. Samen met Lies, Bert en 3 kinderen vertrekken we voor een onbekend avontuur. De enige zekerheid is dat er nattigheid van komt. Een korte wandeling door de stromende rivier, leidt naar een eerste mooie tussenstop. Het water is plots een stuk dieper. Op de oever is een ‘doe het zelf’ springplank in elkaar geknutseld met natuurlijke materialen. Via een houten ladder is een smal platform op een boomstam bereikbaar. Van hieruit duiken enthousiaste zwemmers in het heldere rivierwater. De temperatuur van het stromende water is koud. Voor mij is een verkoelende duik van de oever, zonder klimpartij meer dan voldoende. De plaatselijke jeugd leeft zich hier uit op hete zomerdagen.

Een tweede tussenstop volgt even later bij een kleine forelkwekerij. Hier kiezen we een levende vis uit die Tarik vanavond klaarmaakt. De rivier stroomt gedeeltelijk onder het huis. De eigenaar opent de deur van de forelschuur en vangt het juiste aantal vissen voor de klanten. De forelkwekerij ligt aan de voorkant van een grotere waterval. Net zoals bij de waterval van Martin Brod worden ook hier natuurlijke wasmachines gebruikt aan de rand van het neerstortende water. Mensen uit de buurt komen hier naar de wasserij om hun dekens te laten reinigen.

De achterkant van de waterval heeft een laatste verrassing in petto. Hier ligt een volgend zwemparadijs verborgen met een nog uitdagendere springplank. Wie een duik waagt, moet eerst de gladde rotsen trotseren bij het naar boven klimmen. De subtropisch zwembaden liggen in dit deel van Bosnië-Herzegovina voor het grijpen in de vrije natuur en ze zijn bovendien helemaal gratis. Ik beperk me deze keer tot foto’s nemen vanuit het ondiepe gedeelte.

Naast ontspanningsmogelijkheden aan de rivier heeft Stolac nog meer te bieden. Op een heuvel boven het centrum staan de middeleeuwse resten van een burcht. De Ottomanen die op het einde van de 15de eeuw de stad bezetten, bouwden het fort verder uit tot een van de grootste vestingen van Bosnië-Herzegovina. De ruïnes zijn te voet te bereiken via een steile heuvel. De toegang kost op enkele zweetdruppels na, niets. Parkeren kan op de busparking net buiten het centrum.

Nog 3 km verder ligt een stuk Unesco werelderfgoed in de vorm van een eeuwenoude necropolis met de naam Radimlje. De vindplaats ligt naast de hoofdweg van Stolac naar Mostar en is eenvoudig toegankelijk. Het is een unieke kans om eeuwenoude grafstenen te bekijken. Bosnië-Herzegovina telt naar schatting meer dan 60.000 stecci verspreid over het land. De meesten daarvan liggen op moeilijk bereikbare plaatsen. In Stolac is een infocentrum met parking uitgebouwd naast het historische kerkhof. De toegangsprijs bedraagt 4 KM (2 €). Radimlje is de grootste vindplaats van stecci in het land. Er staan 133 witte grafstenen uit de 15de en 16de eeuw met verschillende gravures, decoraties en motieven. Elke grafsteen vertelt een eigen levensverhaal. Er zijn tombes met plantenmotieven maar ook met wapens en gevechtsscenes.