De ooievaarsdorpen in het natuurpark Lonjsko Polje

17 juli 2022: Srednji Bušević – Čigoč (Kroatië) 176 km

18 juli 2022: Čigoč – Krapje – MrKonjic Grad (Bosnië-Herzegovina) 178 km

Srednji Bušević ligt op amper een boogscheut van Kroatië. De rit naar het nationaal park Lonjsko Polje bedraagt in principe amper 83 km, maar dat is buiten de staat van het wegennetwerk gerekend dat de gps uitdoktert. De rit duurt dubbel zo lang omwille van dubieuze off-road-routes die ik na eerdere riskante ervaringen absoluut wil vermijden. De beloning na de extra lange rit is groot. Camping Tradicije Čigoč (http://www.tradicije-cigoc.hr/) is een mini paradijs om te kamperen. Op het grasveld van de gezellige herberg is plaats voor 10 campers. De ligging is perfect om het natuurpark te voet of per fiets te ontdekken.

Čigoč telt amper 100 inwoners en ligt aan de rand van het nationale park. Lonjsko Polje is het grootste beschermde overstromingsgebied van Kroatië. Het natuurgebied omvat meer dan 500 km² wetland. Er stromen 3 rivieren doorheen: de Sava, de Lonja en de Veliki Strug. Het meest karakteristieke aan de streek is dat er het hele jaar door overstromingsgevaar dreigt. Het park is een belangrijke bufferzone voor de omliggende bewoonde gebieden. De verschillende moerassen, bossen, weides en graslanden zorgen voor een unieke fauna en flora.

In Čigoč strijken jaarlijks meer ooievaars neer dan het aantal dorpsbewoners. Op de daken van de traditionele houten huizen brengen ze hun jongen groot. Ooievaars eten voornamelijk schaaldieren, kikkers, slangen, vis en slakken. Dat staat in deze moerassige omgeving eindeloos op het menu. Het is een opvallend feit dat de broedende vogels elk jaar opnieuw kiezen om zich op dezelfde daken te huisvesten. Het dak van de Tradicije herberg maakt deel uit van de meest favoriete nestplekken. Elektriciteitspalen behoren ook tot de populaire broedplaatsen. Ze zijn talrijk aanwezig in het straatbeeld. Čigoč werd in 1984 uitgeroepen tot het eerste Europese ooievaarsdorp.

In het informatiecentrum van Čigoč, op amper 100 m van het kampeerterrein wordt met veel enthousiasme verteld waar, wat te zien is. De talloze wandel- en fietsroutes lenen zich uitstekend om kennis te maken met de overige welig tierende fauna en flora. Om het nationale park van nabij te verkennen, koop je best een toegangsticket. Het kost slechts 20 Kuna (2,6 €) Naast de ooievaars zijn er nog zo’n 350 vogelsoorten te bewonderen. Her en der staan torens om de gevleugelde dieren te spotten.

De Posavina-paarden en Turopolje-varkens zijn die andere meest opvallende inwoners. De bedreigde raspaarden zijn aangepast om te overleven in extreme weersomstandigheden. Kenmerkend zijn de brede hoeven die uitermate geschikt zijn om door de wetlands te lopen. Jarenlang werkten ze in de bossen en op de velden aan de zijde van de mens. In vorige eeuwen trokken ze onvermoeibaar trams in Wenen en Boedapest voort. Ondertussen zijn er nog maar een 1000-tal stuks over. In Čigoč maakt het bijna uitgestorven paardenras nog steeds deel uit van het landschap.

De Turopolje-varkens zijn volgens de man van het informatiecentrum in het wild te spotten. Ik heb tijdens mijn fietsexpeditie geen enkel exemplaar opgemerkt.

De volgende dag is het de beurt aan Krapje voor een tussenstop. Dit dorp telt 144 inwoners. Er is een goed uitgebouwd informatiecentrum met een ruime parking. Ook hier zijn een aantal wandel- en fietsroutes die de moeite waard zijn. Het dorp staat nog meer bekend dan Čigoč om zijn architectonisch erfgoed. Sommige nog steeds bewoonde, houten huizen zijn meer dan 200 jaar oud. Mensen leven vaak op de bovenverdieping omwille van de voortdurend terugkerende overstromingen. De woningen zijn opgetrokken uit eikenhouten planken zonder dat er een enkele spijker aan te pas komt. De planken zijn met elkaar verbonden door spieën. Ik spring op de fiets om de houten onderkomens aan een nader onderzoek te onderwerpen.

Na de Krapje-tussenstop is het de bedoeling om terug te keren naar Bosnië, maar dat verloopt niet zonder slag of stoot. Bij de grensovergang merkt een alerte douanebeambte op dat mijn linker achterwiel de geest heeft gegeven. De hulpvaardige man verwijst me 300 m verder naar een benzinestation. De bereidwillige pompbediende kan het probleem niet meteen oplossen. Hij vult de de band met lucht en rijdt met zijn eigen wagen voorop naar de kortst bijgelegen bandencentrale. De diagnose volgt snel. Er is een gat in de band. De reparatie duurt 5 minuten en kost slechts 5 €. Wat een service! Na een verwaarloosbare vertraging kan ik mijn weg naar MrKonjic Grad ongestoord vervolgen.