Het eiland Rab en het gevangeniseiland Goli Otok

19 augustus 2022: Senj – Lopar 68 km

20 augustus 2022: Lopar – Lopar 0 km

Het 22 km lange, heuvelachtige eiland Rab staat bekend om zijn bossen en vele zandstranden, die elders in Kroatië eerder zeldzaam zijn. De hoogste heuveltop is de Kamenjak met 408 m. Het eiland telt ongeveer 10.000 bewoners. De meeste inwoners leven van het toerisme. Om het eiland te bereiken, is de veerboot in Stinica het makkelijkst. Er zijn ongeveer 14 overvaarten per dag. Het is stormachtig weer en de soms krachtige windstoten zijn voelbaar tijdens de overtocht. De vaart duurt slechts 18 minuten en de wind is gelukkig snel uitgeblazen. Een kampeerplek uitpikken op het eiland is niet gemakkelijk. Het is kiezen tussen twee kwaden: een megacamping of een betaalparking. Omdat de prijzen (per uur) van de parkings worden opgetrokken in het hoogseizoen zodat ze bijna de campingprijzen benaderen, wordt het een camping. Daar is ten minste nog een douche. Ik zet mijn afkeer voor megaresorts even opzij. Het wordt Camping San Marino (https://www.camping-adriatic.com/san-marino-camp-rab) in Lopar. Er zijn maar liefst 1059 camperplaatsen en ze zijn bijna allemaal volzet. Wie geen eigen camper of tent heeft, kan terecht in een van de vele bungalows, stacaravans of luxetenten. Het kampeerdorp met eigen bars, restaurants en winkels telt waarschijnlijk meer inwoners dan het hele eiland samen. Enthousiaste animators organiseren de hele dag kinderanimatie. Bij het inchecken hoort een standaard brochure. Dat maakt me in eerste instantie blij maar de folder bevat alleen een hoop regels en verplichtingen. Als ik na het douchen nog eens verloren loop en 10 minuten moet zoeken naar mijn plek, is de maat vol. Deze camping is echt te groot. De beslissing om 4 dagen Rab te halveren naar 2 is snel genomen. Er is geen tijd te verliezen. Ik ga onmiddellijk op pad.

Camping San Marino ligt aan het bekendste strand van het eiland Rab. De 2 km lange zandstrook wordt liefkozend Paradise Beach genoemd. Het drukke stand is populair bij gezinnen met kinderen omdat de zee slechts langzaamaan dieper wordt. Het water is helder en warm. De verhuur van ligbedden en parasols draait op volle toeren. In zee liggen waterfietsen, een heus glijbanenpark en springkastelen te wachten op klanten. Het maakt het uitzicht iets minder paradijselijk, maar de vakantiegangers genieten er massaal van.

Het gevangeniseiland Goli Otok ligt 3 km voor de Kroatische kust, tussen de eilanden Krk en Rab. Het is net zoals de Alcatraz gevangenis in San Francisco alleen bereikbaar per boot. In de haven van Lopar gaat er 2 keer per dag een taxiboot op voorwaarde dat er minstens 4 kandidaten zijn. Het is haast niet te geloven dat er op een eiland waar zoveel toeristen verblijven geen andere geïnteresseerden opdagen. De man van de taxiboot raadt aan om het morgen nog een keer te proberen. Ik laat me niet zomaar afschepen en betaal gewoon voor vier personen zodat de trip alsnog doorgaat. Een snelle berekening leert dat een extra dag op Camping San Marino evenveel kost en misschien zijn er morgen weer geen 4 kandidaten…

De gevangenis van Goli Otok ontstond voor het eerst tijdens de eerste wereldoorlog toen de Oostenrijkers op het onbewoonde eiland een kamp inrichtten voor Russische krijgsgevangenen. Na de tweede wereldoorlog werd het eiland eigendom van Joegoslavië. Vanaf 1948, toen president Josip Broz Tito brak met de Russische Stalinisten werd er in het grootste geheim een heropvoedingskamp voor politieke gevangenen opgezet. Tussen 1949 en 1989 werden er ongeveer 16.000 mannen opgesloten. Naar schatting overleden enkele honderden gevangenen aan ontbering als gevolg van hard labeur en willekeurige martelingen. Op het naburige eiland Sveti Grgur werd tot 1972 een soortgelijke vrouwengevangenis opgericht. De eilandgevangenis is tegenwoordig vrij te bezoeken. Het terrein is een aaneenschakeling van ruïnes en lugubere overblijfselen die herinneren aan de minder fraaie kant van het Tito-regime. De schaarse toeristen die Goli Otok willen bezoeken, mogen vrij rondlopen en alle ruïnes betreden. In de verlaten werkplaatsen ligt her en der nog oud gereedschap. Het is een beetje griezelig om er helemaal alleen rond te lopen en stil te staan bij de geschiedenis.

Het enige wat nog rest, is een bezoek aan Rab. Het is de enige stad op het eiland. Vanuit Lopar rijden dagelijks 4 bussen naar Rab. Een busticket kost 23 kuna (3€). Er kleeft heel wat geschiedenis aan Rab. Naast een Romeins hoofdstuk behoorde Rab ook eeuwenlang tot Venetië. Dat is nog steeds te zien. Het kleine, autovrije historische centrum is alleen te voet te bezoeken. Wandelen door de smalle straten die vaak met trappen naar boven leiden, zorgt automatisch voor een ontmoeting met alle historische gebouwen en pleinen. Infoborden geven meer uitleg over de afkomst. De opvallende skyline met 4 kerktorens, zijn zowat het symbool van Rab. In een aantal oude gebouwen zijn nu restaurants en souvenirwinkels gevestigd.

Wie Rab bezoekt, mag niet vergeten om de traditionele Rabska torta te proeven. Volgens de legende werd de cake voor het eerst geserveerd en lekker bevonden in het jaar 1177 aan paus Alexander bij het inwijden van de Maria-Hemelvaart kathedraal. Nadien werd het een delicatesse die voorbehouden was aan rijke families. Tegenwoordig vind je de cake met amandelen en Maraschino likeur op elke hoek van de straat. Hij wordt ook vaak gekocht als souvenir voor het thuisfront want de houdbaarheidtermijn is ongeveer twee maanden.

Bij het intikken van de laatste regels begint de kinderdisco enthousiast op gang te komen. Het is het sein om morgen definitief afscheid te nemen van een megacamping en van het eiland Rab.