Višegrad en Sarajevo

4 januari 2022: Mokra Gora – Višegrad (Bosnië) – Sarajevo 141 km

Op weg naar Sarajevo, net voorbij de Servisch-Bosnische grens ligt het stadje Višegrad. De oude Ottomaanse brug over de Drina rivier met de onuitspreekbare naam Mehmed Paša Sokolović valt meteen op. Het historische bouwwerk werd op het einde van de 16de eeuw in elkaar geknutseld tijdens de Turkse overheersing door architect Mimar Koca Sinan. De stenen constructie telt maar liefst 11 bogen en is 179,5 m lang. Ondanks zware beschadigingen door natuur- en oorlogsgeweld in de loop der geschiedenis behield het bouwwerk zijn authenticiteit. De fundamenten blijven kwetsbaar omwille van twee waterkrachtcentrales in de buurt die het waterpeil continue beïnvloeden. Sinds 2007 staat de Mehmed Paša Sokolović brug op de Unesco werelderfgoedlijst. Sindsdien wordt geprobeerd om de historische brug te vrijwaren van verdere schade. De plek is autovrij en wordt veelvuldig bezocht door toeristen. Het is een van de meest gefotografeerde plaatsen van Višegrad. Voor wie de brug vanop het water wil bewonderen, is een boottrip nooit veraf. Wij blijven op het droge.

Het Bosnische Višegrad heeft nog meer in petto. Emir Kusturica, de bekende filmregisseur die in het Servische Mokra Gora een houten dorp neerpootte, doet dat hier opnieuw maar dan in een stenen versie. Het stenen dorp draagt de naam Andrićgrad. Het is vernoemd naar Ivo Andrić, de enige Joegoslavische schrijver die ooit de Nobelprijs voor Literatuur wegkaapte in 1961. De auteur die opgroeide in Višegrad, werd onder andere bekend door zijn boek “De brug over de Drina”. De man is nooit ver weg in het straatbeeld.

Andrićgrad ligt 300 m van de beroemde brug op een schiereiland. De aparte wijk in het centrum van Višegrad is een moderne mix van verschillende historische bouwstijlen. De stenen stad is geïnspireerd op het idee hoe een middeleeuwse stadskern er zou moeten uitzien volgens Emir Kusturica. De straten van Andrićgrad bieden een vleugje cultuur met -hoe kan het ook anders – een cinema en een paar stadspleinen met statige gebouwen en beeldhouwwerken. Souvenirwinkels, restaurants en koffiebars zorgen voor de verdere “toeristische” afwerking.

Het is bijna tijd om afscheid te nemen van mijn reisgezelschap. Radenko moet weer naar het noorden omwille van werkomstandigheden en ik ga verder zuidwaarts. Het oorspronkelijke idee om nog even mee die richting op te gaan, verdwijnt snel op de achtergrond. De weerberichten voorspellen vriestemperaturen en hevige sneeuwval in de regio van Banja Luka. Rijden met sneeuwkettingen door een bergachtig landschap is niets voor mij. In Sarajevo zijn de weersomstandigheden voorlopig nog uitstekend voor een laatste gezamenlijk uitstap.

Bašcaršija, de oude stadskern die ook Klein Istanbul wordt genoemd is altijd een plezier om te vertoeven. De winkeltjes waar de ambachtslieden hun stiel tonen, zijn al gesloten. De café’s en shishabars, waar volop waterpijpen gerookt worden, draaien nog op volle toeren. De straten van Sarajevo zijn ’s avonds bijna verlaten en dan komt de kerstverlichting goed tot zijn recht. Radenko kent Sarajevo als zijn broekzak en dat leidt tot nieuwe ontdekkingen. Via de beroemde bibliotheek wijken we een beetje af van de gebaande toeristische paden.

De avondwandeling leidt naar de Eeuwige vlam op de kruising van de straten Mula Mustafa Bašeskije, Titova en Ferhadija. Het monument dateert uit 1946 en herdenkt de militaire- en burgerslachtoffers van Bosnië en Sarajevo uit de 2de wereldoorlog.

De ingang van het Kamerni teatar 55 (kamertheater) in de Maršala Tita straat spreekt tot de verbeelding. Er is geen voorstelling bezig. Het gebouw is vanavond gesloten. De inkomhal ruikt naar de jaren 50 en dat blijkt te kloppen. Het theater werd opgericht in 1955 door ene Jurislav Korenić. De theaterzaal bied plaats aan 160 toeschouwers. De opbouw is bijzonder omwille van een ringvormige tribune rond het podium. Ook tijdens de Bosnische oorlog werd er nog theater gespeeld als cultureel verzet tegen agressie zonder politieke, religieuze of ideologische voorkeur. Jammer dat we het gebouw enkel aan de buitenkant kunnen bewonderen. In Sarajevo valt altijd iets nieuws te ontdekken…